საქართველოში ნოხისა და ფარჩების კულტურა საუკუნეებს ითვლის. ეს ტრადიციული დასავლური ინტერიერის ელემენტი ჩვენთან ყოველთვის პოპულარულობით სარგებლობდა და არისტოკრატულ სახლებში არსებული ამგავრი ევროპული და სპარსული ნიმუშები დეკორის დახვეწილობას და სტატუსს უსვამდა ხაზს.
თუმცა, ნოხების ნამდვილი ეპოქა საბჭოთა კავშირში, 70-იან წლებში დაიწყო როდესაც ე.წ. “ხრუშჩოვკების” მშენებლობის ბუმი იყო. თხელი კედლების დასაფარად და ხმაურის დასახშობად ადამიანებს რამე უნდა ეღონათ. გამოსავალი ხალიჩებში აღმოჩდა. ტელევიზორი, ბროლის ლარნაკი და ნოხი – თითოეული მათგანი მაშინდელი საოჯახო ინტერიერის აუცილებელი ატრიბუტი იყო.
დიზაინერები ამ ელემენტს ინტერიერის გასახალისებლად დღესაც აქტიურად იყენებენ. ჩვენ შევეცადეთ გაგვერკვია, რატომ არის ნოხები ასე პოპულარული, რაშია მათი დადებითი და უაროფითი მხარეები, რა წესებს უნდა ვიცავდეთ იმ შემთხვევაში თუ ნოხი ინტერიერის აუცილებელ შემადგენელ ნაწილად მიგვაჩნია.
დადებითი მხარეები:
სილამაზე. ნოხები უდავოდ ლამაზი და ინტერიერის ძალიან ელეგანტური ელემენტია. სწორად შერჩეული ფერებითა და ფორმით დიზაინერები ბევრ ლამაზ გადაწყვეტილებს გვთავაზობენ.
ხმის საიზოლაციო თვისება. თუ დაკვირვებიხართ, რომ ცნობილი მუსიკალური ჯგუფების სარეპეტიციო დარბაზებში იატაკი ნოხითაა დაფარული? ეს იმიტომ, რომ ნოხი ბგერას ბრწყინვალედ შთანთქავს და ამგვარად შესამჩნევად უადვილებს მეზობლებს ყოფას.
თერმული იზოლაცის თვისება. ნოხი ინარჩუნებს სითბოს და ათბობს ზამთრის ცივ საღამოებს. სწორედ ამიტომ, ნოხით მაქსიმალურად მეტი ზედაპირის დაფარვას ცდილობენ.
ლაქების უხილავობა. ნოხზე ლაქები გაცილებით რთული შესამჩნევია, ვიდრე ლამინატზე ან პარკეტზე. უსწორმასორო ზედაპირი კედელზე, საბავშვო მხატვრობა, ბზარები – ამ ყველაფრის დამალვას ნოხი ადვილად შეძლებს.
სიმყუდროვე. მაშინაც კი, როცა ოთახში აურზაურია და ისეთი განცდა გვეუფლება, თითქოს დისტანციურ სწავლებაზე გადასულმა ბავშვებმა ავეჯი და კედლები დაშალეს, იატაკზე მომცრო და ელეგანტური ხალიჩის დაფენით ოთახში მაშინვე სიმყუდროვე ისადგურებს.
უარყოფითი მხარეები:
მტვერი. გაიხსენეთ როგორი მტვრის ღრუბელი დგება ნოხის ირგვლივ, როდესაც მას ფერთხავენ. ისინი ამ დროს პირდაპირი მნიშვნელობით გვწამლავენ. ყოველ წელს ხალიჩაში და მის ქვეშ 2-3 კილოგრამი მტვერი გროვდება. ასე რომ, ნოხმა შეიძლება გამოიწვიოს ალერგია, გართულებული სუნთქვა და ძილის პრობლემები.
ჭუჭყი. ნოხები გაცილებით ჭუჭყიანია ვიდრე ეს შეგიძლიათ წარმოიდგინოთ, მეცნიერები ხუმრობენ, რომ თუ რამდენიმე წელი ხალიჩას საფუძლიანად არ გავწმენდთ, მასზე დაგროვილი ჩვენი კანის გარქოვანებული ნაწილაკებისგან სათადარიგო ადამიანის აწყობაა შესაძლებელი. ნოხში უამრავი პარაზიტი, მწერი და მიკროორგანიზმი ცხოვრობს. მეცნიერებმა დაადასტურეს, რომ ხალიჩაში პნევმონიის გამომწვევი ნაწლავური ჩხირიც კი ბუდობს. ამას გარდა, ქიმიკატები, რომლითაც ნოხებს წმენდენ, იმდენად ტოქსიურია, რომ მათქან თაგვებიც კი კვდება.
რთული მოსავლელია და ადვილად იწვის. აალების შემთხვევაში პირველად ნოხი იწვის, ხოლო სინთეთიკური ხალიჩის შემთხვევაში, მისი კვამლი მომწამვლელიცაა. ნოხი სისტემატიურ მოვლას საჭიროებს და თანამედროვე მტვერსასრუტებიც კი ვერ უზრუნველყოფს მის საფუძვლიან წმენდას. ამიტომ ხალიჩის ღრმა ქიმიური წმენდა რეგულარულადაა საჭირო. რაც უფრო დიდია ნოხი, მით მეტი დროის, ენერგიისა და ფულის დახარჯვა გვიწევს
სუნი. ნოხები ადვილად იჟღინთება სხვადასხვა სუნით. სხვადასხვა არასასიამოვნო არომატების კოქტეილისგან ნოხის სრული გათავისუფლება შეუძლებელია. ამას ვერც რეგულარული წმენდით, ვერც არომატიზატორებითა და ვერც ოთახის მუდმივი განიავებით შეძლებთ.
თუ თქვენ მაინც გადაწყვიტეთ თქვენი ინტერიერის ხალიჩებით შევსება, აუცილებლად უნდა დაიმახსოვროთ შემდეგი წესები:
პატარა სივრცისთვის აირჩიეთ ღია ფერის ნოხი, ის ვიზუალურად გაზრდის სივრცეს; მუქი ფერის ნოხები პირიიქით, შეამცირებს მას. კედლებსა და ხალიჩას შორის ყოველთვის უნდა დარჩეს 20-30 სმ. თავისუფალი ადგილი.
საძინებელში უმჯობესია გრძელბეწვიანი ნოხის დაფენა, ის ოთახს მეტად დაათბობს; საბავშვო ოთახში – მოკლე ბეწვიანი ნოხი გამოიყენეთ, მისი გაწმენდა უფრო მარტივია; შემოსასვლელში – ნოხი რეზინის ძირით, ის რეცხვას უფრო უძლებს; სამზარეულოში ნოხზე მაგიდაც და სკამებიც მთლიანად უნდა ეტეოდეს.
ნატურალური შალისგან შეკერილ ნოხს არ უნდა ჰქონდეს მატყლის სუნი. სწორი წარმოების დროს მას ანტისტატიკური და ანტიალერგიული ნივთიერებებით ამუშავებენ, რაც სუნს აქრობს. თუმცა, ალერგიულმა ადამიანებმა ჯობია არჩვევანი სინთეთიკურ ნოხებზე შეაჩერონ.
მტვერსასრუტით ნოხის წმენდა კვირაში მინიმუმ 1-2 ჯერ უნდა მოხდეს. ამასთან ორივე ზედაპირის. არანაკლებ წელიწადში 2 ჯერ ხალიჩის ღრმა ქიმიური წმენდაა აუცილებელი, ამისთვის უმჯობესია ნოხის სპეციალურ საწმენდ კომპანიებში ჩაბარება. ნესტიანი წმენდა ნოხის მხოლოდ ცალკეული უბნებისთვისაა შესაძლებელი, როცა ლაქის სასწრაფოდ ამოყვანაა საჭირო.
და ბოლოს, ყველაზე მთავარი: ხალიჩის ადგილი იატაკზეა. კედელზე მისი დაკიდება მაშინაა მიღებული, როცა ის ხელით ნაქსოვია და განსაკუთრებულ ფასეულობას წარმოადგენს. მაგალითად, დაახლოებით მე-16 საუკუნის სპარსელი ოსტატების მიერ შექმნილი აბრეშუმის ხელნაკეთი ხალიჩა ნამდვილად მოუხდება ნებისმიერი ინტერიერის კედელს.
